czwartek, 21 stycznia 2010

Zakres zastosowania instytucji przedawnienia w VAT

Wyrok WSA w Krakowie z dnia 13 stycznia 2010 r. (sygn. I SA/Kr 1348/09)
 
Sąd nie podziela stanowiska organów podatkowych, iż Skarżący utracił z końcem 2008 r. prawo do skorygowania deklaracji za miesiące od maja do grudnia 2004 r. Stanowisko to organy oparły na treści art. 86 ust. 13 u.p.t.u., z którego wynika, że jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 11, 12, 16 i 18, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego.
 
Stanowisko wyrażone w interpretacji jest błędne.
 
Wydając indywidualną interpretację prawa podatkowego, organ interpretacyjny winien również przeanalizować ogólne zasady dokonywania korekt deklaracji podatkowych, opisane w przepisach O.p. czego jednak nie uczynił. Jak wynika z art. 81 § 1 i 2 O.p., jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację, co powinno następować przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty. Mimo, że regulacja ta nie określa czasowych granic składania korekt deklaracji podatkowych, to nie oznacza jednak, że takie ograniczenia nie istnieją. Zdaniem Sądu wyznaczają je przepisy regulujące kwestie przedawnienia zobowiązań podatkowych (art. 70 -71 O.p.).
 
Nie ma wątpliwości, że przedawnienie, o którym mowa w art. 70 O.p., dotyczy zobowiązań podatkowych powstałych z mocy prawa (art. 21 § 1 pkt 1 O.p.), jak i tych które powstają dopiero w wyniku doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania (art. 21 § 1 pkt 2 O.p.). Takie wątpliwości mogą natomiast dotyczyć tego, czy zobowiązanie podatkowe, jakkolwiekby ono nie powstawało, jest jedynym przedmiotem tego przedawnienia. W szczególności, czy można przyjąć, że jeżeli przedawnia się zobowiązanie podatkowe, to wraz z nim przedawnieniu ulegają także inne elementy danego stosunku prawno-podatkowego? Charakterystyczne jest, że w art. 70 § 1 O.p. ustawodawca nie stanowi o przedawnieniu obowiązku podatkowego, lecz tylko takiej jego konkretyzacji, która przyjmuje postać zobowiązania podatkowego. Gdyby przedawniał się obowiązek podatkowy - źródło wszelkich praw i obowiązków w stosunku prawno-podatkowym, wówczas bez wahania można byłoby stwierdzić, że przedawnia się nie tylko zobowiązanie podatkowe, ale także inne, wynikające z tego obowiązku podatkowego prawa i uprawnienia. Dotyczy to między innymi nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w podatku od towarów i usług, zarówno tej, która podlega rozliczeniu w miesiącach następnych, jaki i podlegającej zwrotowi na rachunek bankowy podatnika. Problem ten nie był jednolicie oceniany w orzecznictwie sądowoadministracyjnym (vide wyroki: NSA z 23 listopada 2003 r., III SA 2905/02; z 2 listopada 2005 r., III SA/Wa 987/05; WSA w Warszawie z 12 lutego 2008 r., III SA/Wa 1701/07).
 
Zdaniem Sądu orzekającego w niniejszej sprawie przedawnienie, o którym mowa w art. 70 O.p., dotyczy wszystkich elementów konstrukcyjnych podatku, które wynikają z tego samego obowiązku podatkowego, co potencjalne zobowiązanie podatkowe. Odnosi się to w szczególności do nadwyżki podatku należnego nad naliczonym w podatku od towarów i usług. Nie jest bowiem pozbawione logiki rozumowanie według którego, jeżeli przedawnia się zobowiązanie główne (podstawowe), to przedawniają się również związane z nim lub towarzyszące mu inne prawa lub obowiązki, na zasadzie prostego wnioskowania a maiori ad minus.
 
Przyjęcie poglądu, wedle którego nadwyżka podatku naliczonego nad należnym w podatku od towarów i usług w ogóle nie podlegałaby przedawnieniu, prowadziłoby do ciągłego utrzymywania niepewności sytuacji prawnej podatnika. W każdym czasie można byłoby wszcząć wobec niego postępowanie podatkowe. W pełni satysfakcjonującego rozwiązania nie daje też stanowisko, zgodnie z którym weryfikowanie nadwyżki podatku naliczonego nad należnym możliwe jest do momentu "przedawnienia się okresów", w których ta nadwyżka zostanie rozliczona. te zostały rozliczone. Trzeba bowiem pamiętać, że również w tych okresach nie musi powstać zobowiązanie podatkowe. Po odliczeniu tej nadwyżki od podatku należnego, podatek może być "zerowy". Zatem w tych przypadkach problem przedawnienia w dalszym ciągu pozostawałby nierozwiązany. Zdaniem Sądu nie można dopuścić do niczym nieograniczonego w czasie korygowania innych, oprócz samego zobowiązania podatkowego, elementów konstrukcyjnych podatku. Nadwyżka podatku naliczonego nad należnym, tak samo jak zobowiązanie podatkowe, są wynikami rozliczenia podatnika za dany okres. Trudno od wyniku tego rozliczenia uzależniać to, czy dany okresy rozliczeniowy podlega przedawnieniu, czy też nie. Ograniczenie zastosowania instytucji przedawnienia, poprzez odniesienie jego skutków wyłącznie do ściśle rozumianego zobowiązania podatkowego, miałoby i ten negatywny skutek, że podatnik musiałby przez nieograniczony czas przechowywać dokumentację podatkową (art. 86 § 1 O.p.).
 
Powyższe pozostaje w zgodzie z poglądem wyrażonym przez Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 29 czerwca 2009, I FPS 9/08. Sąd ten stwierdził, że "art. 70 § 1 O.p. ma zastosowanie do należności z tytułu nienależnego zwrotu podatku od towarów i usług". Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie orzekającym w niniejszej sprawie podziela w pełni stanowisko zajęte w powołanej wyżej uchwale składu 7 Sędziów Izby Finansowej Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 czerwca 2009r. sygn. akt: I FPS 9/08.
 
Choć w tezie tej mowa jest wyłącznie o takiej nadwyżce podatku naliczonego nad należnym, która została nienależnie zwrócona podatnikowi, to zdaniem Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, pogląd ten można również odnieść do nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, podlegającej rozliczeniu w następnych okresach rozliczeniowych.
 
Zatem w tej sprawie, jedyne czasowe ograniczenie prawa Skarżącego do złożenia korekt deklaracji podatkowych w podatku od towarów i usług za miesiące od maja do grudnia 2004 r., może wynikać z treści art. 70 -71 O.p. Przepis art. 70 O.p. przewiduje w tym zakresie termin 5 - letni, liczony od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.
 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz